عدم پرداخت خمس به‌واسطۀ اسراف و تبذیر
|
|
سوال :
|
آیا سزاوار است انسان در حدّ توان در مخارج زندگی صرفه‌جویی کند یا حتّی زندگی را تنگ بگیرد تا سر سال بتواند خمس پرداخت کند؟ یا اینکه می‌تواند زندگی را بر خانواده فراخ گیرد، هرچند بداند پولی اضافه نمی‌آورد که خمس بدهد؟
|
|
جواب : |
زندگی باید در حدّ متوسّط باشد، بنابراین اسراف و تبذیر، حرام است و تفریط و سخت‌گیری راجع به همسر و فرزندان نیز جایز نیست. |
|
|
|
قصد قربت در پرداخت خمس
|
|
سوال :
|
در هنگام پرداخت خمس، آيا قصد قربت لازم است؟ آيا بدون قصد قربت، انسان بريءالذّمّه مي‌شود؟
|
|
جواب : |
قصد قربت در همۀ عبادات و از جمله خمس لازم است و بدون قصد قربت، بريءالذّمّه نمي‌شود. |
|
|
|
|
خمس ترقي اتومبيل
|
|
سوال :
|
با سلام اتومبیلی دارم که حدوداً مبلغ چهار میلیون تومان ارزش دارد. نزدیک به مبلغ دو میلیون تومان بابت حق سنوات از محل کارم در وسط سال خمسی دریافت کرده ام و اکنون به صورت نقد موجود است. یکی از آشنایان اتومبیلی دارد که حدود شش میلیون تومان ارزش دارد. او بنا دارد برای یک اتومبیل با قیمت بالاتر ثبت نام کند و اتومبیل خود را بفروشد و مابقی پول ثبت نام را بدهد. حال اگر من قبل از فرا رسیدن سال خمسی خود، آن دو میلیون تومان را به آن شخص بابت خرید اتومبیلش پرداخت کنم تا ماشین مورد نظر خود را ثبت نام کند و بعد ماشین چهار میلیونی خود را بفروشم و بقیۀ پول را به او بدهم، آیا در زمان سال خمسی آن دو میلیون مشمول خمس می شود؟
|
|
جواب : |
در فرض مذکور خمس ندارد. |
|
|
|
|
خمس درآمد زنان شاغل
|
|
سوال :
|
آيا زنان شاغل كه خود درآمد
دارند نيز بايد خمس و زكات بدهند يا اين امر فقط به عهدۀ شوهرانشان مي باشد؟
|
|
جواب : |
آنها هم باید خمس بدهند. |
|
|
|
|
خمس پس انداز
|
|
سوال :
|
آيا به ربع سكه، نيم سكه و ... كه انسان در اثر پس انداز يا درآمد خريداري كرده پس از گذشت يك سال خمس تعلّق مي‌گيرد؟ آيا حد نصابي دارد يا حتي اگر يك ربع سكه هم از هزينه سال زياد بيايد، لازم است خمس آن را پرداخت كند؟
|
|
جواب : |
هرچه از هزینۀ سال زیاد بیاید خمس دارد. |
|
|
|
|
مصرف خمس
|
|
سوال :
|
اینجانب مدتی است که در زمینه خمس به خصوص موارد مصرف؛ مجوز هزینه و تکلیف ما در زمان غیبت مشغول تحقیق می باشم و تقاضا دارم به دو سوال ذیل پاسخ فرمائید:
الف)مسلم است که خمس متعلق به امام زمان وقت است (احادیث معتبری در این خصوص وجود دارد). با توجه به اینکه در زمان حاضر به امام زمان دسترسی نداریم خمس را باید به چه کسی پرداخت کنیم؟
ب)در حال حاضر بخش عمده ای از خمس صرف حوزه های علمیه می شود، مجوز این کار از کجاست؟
|
|
جواب : |
خمس و انفال و فی ء مال عنوان حکومت اسلامی است و چون مراجع تقلید این عنوان را دارند، خمس و نظیر آن مربوط به آنها است. و باید با نظر آنها صرف شود و نظر آن ها فعلاً صرف در حوزه ها است. زیرا تقویت اسلام مرهون حوزه های علمیه است. و اگر بیش از این می خواهید به کتاب «حکومت اسلامی» امام خمینی«قدّس سرّه» مراجعه کنید. از اینجانب هم چند جلد کتاب به زبان عربی و فارسی مربوط به «حکومت اسلامی» منتشر شده است، می توانید به آن کتاب ها مراجعه کنید. |
|
|
|
|
خمس پس اندازي که به نيت دريافت وام جمع شده
|
|
سوال :
|
آيا به پولي كه از طرف افراد در بانك‌ها يا مؤسّسات قرض الحسنه به منظور دريافت وام قرار مي‌گيرد، خمس تعلّق مي‌گيرد يا خير؟ به وام دريافت شده چطور؟
|
|
جواب : |
اگر سال روي آن پول بگذرد خمس دارد ولي وام تا اقساط آن داده نشده خمس ندارد و هر چه از آن قسط آن داده شود و سال هم روي آن بگذرد خمس دارد. |
|
|
|
|
9 سئوال در باب موارد خمس
|
|
سوال :
|
در موارد ذيل اگر به سال خمسي رسيديم و هنوز، پول، مورد استفاده قرار نگرفته بود يا لازمه استفاده از آن، مدّت دو يا سه سال (براي كار مورد نظر) زمان نياز داشت تعلّق يا عدم تعلّق خمس به آن چگونه است؟.
1) هديه.
2) ارث.
3) مهريه.
4) جوايز دريافت شده در مسابقات يا بانك‌ها.
5) مستمرّي زني كه شوهرش فوت نموده و تأمين اجتماعي ماهانه به او مقرّري مي‌دهد.
6) پولي كه براي مثلاً سفر كربلا، فردي ماهانه جمع كند تا دو يا سه سال ديگر به اين سفر برود و اين پول را در راه ديگري خرج نكند.
7) پولي را كه براي پرداخت مهريه همسر براي مدّت طولاني (مثلاً پانزده سال) جمع كنيم تا اين بدهي را پرداخت كنيم.
8) پولي را كه فرد مجبور است در صندوق قرض الحسنه نگه دارد تا امتياز كسب كرده و وام بگيرد، و يا مسدود است تا وام او تمام شود و بيش از يك سال خمسي به طول انجامد.
9) پولي كه براي جهيزيه دختري كه مثلاً الان پنج ساله است يا براي خريد اتومبيل يا وسائل مورد نياز در منزل، بايد براي مدّتي جمع شود تا امكان تهيه آن فراهم گردد، يا تهيه مخارج تحصيل، وقتي كه بيش از يك سال نياز به زمان دارد.
|
|
جواب : |
1) خمس ندارد.
2) خمس ندارد.
3) خمس ندارد.
4) خمس ندارد.
5) خمس ندارد.
6) خمس دارد.
7) خمس دارد.
8) خمس دارد.
9) خمس دارد. |
|
|
|
|
خمس پول ثبت نام حج
|
|
سوال :
|
كسي كه براي رفتن به حج‌ّ پول را در بانك مي‌گذارد و چند سال مي‌گذرد، آيا به آن خمس تعلّق مي‌گيرد؟
|
|
جواب : |
بايد خمس آن را بدهد. |
|
|
|
|
خمس پولي که براي کار حرام خرج شده
|
|
سوال :
|
آيا پولي كه براي كار گناه و حرام خرج مي‌شود خمس دارد؟
|
|
جواب : |
اسراف بلكه تبذير است و خمس دارد. |
|
|
|
|
خمس بدهکاري خمس
|
|
سوال :
|
آيا خمسي كه از سال‌هاي گذشته بدهكار است مي‌تواند از درآمد امسال بدون اخراج خمسش، ادا نمايد؟
|
|
جواب : |
بايد خمس آن خمس را هم بدهد. |
|
|
|
|
خمس پول جهيزيه
|
|
سوال :
|
آيا ذخيره كردن پول به نيّت جهيزيه فرزند، چون الان نمي‌داند چه بخرد، موجب معافيّت از خمس مي‌شود؟
|
|
جواب : |
بايد خمس آن را بدهد و يا با حاكم شرع مصالحه كند. |
|
|
|
|
خمس حقوق زن
|
|
سوال :
|
اگر زني پولي به دست آورد در اثر كار كردن، آيا خمس آن را همان موقع بايد بدهد يا اين كه مي‌تواند تا پايان سال خمسي صبر كند؟
|
|
جواب : |
مي‌تواند تا پايان سال خمسي صبر كند و اگر مصرف شد خمس ندارد. |
|
|
|
|
خمس ماشي و پول حاصل از فروش آن جهت معامله ديگر
|
|
سوال :
|
اينجانب يك ماشين سواري كه براي استفاده خانوادگي مي‌باشد دارم و به علّت اين كه ماشين فرسوده شده و خرج دارد، مي‌خوام آن را بفروشم.
1) آيا اگر اين ماشين را نقداً بفروشم و پول آن را چند ماه (5 الي 6 ما) جهت كار ديگري استفاده كنم و بعد از 5 الي 6 ماه دوباره به ماشين تبديل كنم چه حكمي دارد؟
2) آيا اگر اين ماشين را 5 الي 6 ماهه چكي بفروشم و آن چك را هم جهت معامله ديگري استفاده كنم و بعد از 5 الي 6 ماه كه آن كالا را فروختم به ماشين تبديل كنم چه حكمي دارد؟
|
|
جواب : |
هر دو صورت اشكال ندارد و خمس هم ندارد. |
|
|
|
|
خمس پولي که جهت نفقه زن به حج تمتع اختصاص يافته
|
|
سوال :
|
شوهري است كه بابت حق‌ّ زحمت همسرش، پول مكّه واجب را متقبّل شده است، آيا به آن پول خمسي از طرف شوهر به پول تعلّق مي‌گيرد يا نه؟
|
|
جواب : |
خمس واجب نيست ولي دادن خمس ان پول بسيار خوب است. |
|
|
|
|
پول دستگردان شده مخمس
|
|
سوال :
|
از محضرتان خواهشمند است حكم شرع اسلام را در باره سؤال‌هاي زير مرقوم نماييد.
فردي مالش را مخمّس و پولش را دست گردان مي‌كند:
الف) آيا در پايان سال با اين كه قدرت خريد پول به طور چشم‌گيري پايين آمده است همان مبلغ دست گردان شده را بدهكار است؟
ب) اگر قدرت خريد پول افزايش يافت و شماره پول‌ها مساوي حال گذشته بود، آيا به مازاد قدرت خريد، خمس تعلّق مي‌گيرد؟ (مثلاً يك ميليون تومان سال قبل قدرت خريد يك ميليون و نيم تومان فعلي را پيدا كرده است).
|
|
جواب : |
الف) همان مبلغ دست گردان شده را با اجازه حاكم شرع بدهد كفايت مي‌كند.
ب) قدرت خريد را اعمال نكند و مازاد از آنچه را خمس داد است، خمس آن را بدهد. |
|
|
|
|
راه عدم پرداخت خمس به جهت تنگدستي
|
|
سوال :
|
آيا راهي براي عدم پرداخت خمس (به دليل فقر) وجود دارد؟
|
|
جواب : |
بايد به حاكم شرع مراجعه شود. |
|
|
|
|
موارد خمس
|
|
سوال :
|
كدام يك از موارد ذيل متعلّق خمس است؟
1) ثبت نام عمره مفرده با درآمد كسب و حقوق، و قرعه در همان سال ثبت نام به نام او در آيد.
2) فرض فوق، ولي سال بر آن پول گذشته باشد و خمس آن را نداده باشد.
3) فرض 1 و 2، ولي قرعه در سال‌هاي بعد به نام او در آيد.
4) ثبت نام با پولي كه به عنوان حق‌ّ بازنشستگي (نه حقوق بازنشستگي) به او داده شده و سال بر آن نگذشته باشد.
5) فرض 4، ولي سال بر آن گذشته باشد.
6) فرض 4، ولي قرعه در همان سال يا سال‌هاي بعد اصابه كند.
7) ثبت نام عمره مفرده با عين ارثي كه قبلاً متعلّق خمس بوده و خمس آن داده نشده است.
8) ثبت نام عمره مفرده با ترقّي قيمت ارث.
9) ثبت نام عمره مفرده با سود تجارت با ارث (با گذشتن سال بر سود يا نگذشتن سال بر سود).
10) ثبت نام با هبه‌اي كه قبلاً متعلّق خمس بوده و خمس آن پرداخت نشده است.
11) ثبت نام با فروش مؤنه زندگي كه آن مؤنه از درآمد كسب و يا حقوق تهيه شده و آن مؤنه را بعد از سال خريد، فروخته باشد.
|
|
جواب : |
1) اگر حساب سال داشته باشد خمس ندارد.
2) خمس دارد.
3) خمس دارد.
4) خمس دارد.
5) خمس دارد.
6) خمس دارد.
7) خمس دارد.
8) خمس دارد.
9) اگر حساب سال دارد و قرعه همان سال به نام او در آمد خمس ندارد و الاّ خمس دارد.
10) خمس دارد.
11) خمس ندارد. |
|
|
|
|
موارد خمس
|
|
سوال :
|
كدام يك از موارد ذيل متعلّق خمس است؟
1) ثبت نام عمره مفرده با درآمد كسب و حقوق، و قرعه در همان سال ثبت نام به نام او در آيد.
2) فرض فوق، ولي سال بر آن پول گذشته باشد و خمس آن را نداده باشد.
3) فرض 1 و 2، ولي قرعه در سال‌هاي بعد به نام او در آيد.
4) ثبت نام با پولي كه به عنوان حق‌ّ بازنشستگي (نه حقوق بازنشستگي) به او داده شده و سال بر آن نگذشته باشد.
5) فرض 4، ولي سال بر آن گذشته باشد.
6) فرض 4، ولي قرعه در همان سال يا سال‌هاي بعد اصابه كند.
7) ثبت نام عمره مفرده با عين ارثي كه قبلاً متعلّق خمس بوده و خمس آن داده نشده است.
8) ثبت نام عمره مفرده با ترقّي قيمت ارث.
9) ثبت نام عمره مفرده با سود تجارت با ارث (با گذشتن سال بر سود يا نگذشتن سال بر سود).
10) ثبت نام با هبه‌اي كه قبلاً متعلّق خمس بوده و خمس آن پرداخت نشده است.
11) ثبت نام با فروش مؤنه زندگي كه آن مؤنه از درآمد كسب و يا حقوق تهيه شده و آن مؤنه را بعد از سال خريد، فروخته باشد.
|
|
جواب : |
1) اگر حساب سال داشته باشد خمس ندارد.
2) خمس دارد.
3) خمس دارد.
4) خمس دارد.
5) خمس دارد.
6) خمس دارد.
7) خمس دارد.
8) خمس دارد.
9) اگر حساب سال دارد و قرعه همان سال به نام او در آمد خمس ندارد و الاّ خمس دارد.
10) خمس دارد.
11) خمس ندارد. |
|
|
|
|
خمس طلا
|
|
سوال :
|
طلا تا چه مقدار آن خمس دارد؟
|
|
جواب : |
طلا اگر مورد زينت نباشد و سال بر آن بگذرد ولو كم باشد خمس دارد. |
|
|
|
| 1 2 |