بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ
قال‌الله سُبحانه و تَعالی: «إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْليماً»
در آستانۀ پانزدهمین قرن میلاد مسعود حضرت خاتم‌النّبییّن، محمّد مصطفی«صلی‌الله علیه وآله وسلّم» و ولادت با سعادت رییس مذهب جعفری، حضرت امام جعفربن‌محمّدٍالصّادق«علیه افضل صلوات المصلّین»، برگزاری این اجلاس را که با هدف باز شناخت ابعاد شخصیّتی آن پیام‌آور دوران‌ساز، تشکیل یافته است، گرامی داشته و از پیشگاه خداوند متعال مسألت می‌کنیم که همۀ ما را از پیروان حقیقی پیامبر عظیم‌الشّأن و اهل‌بیت معصومینش -که صلوات بی‌پایان حق بر آنان باد- قرار دهد و از شرافتِ تأسّی به آن اسوۀ حسنه، برخوردار فرماید: «لَقَدْ كانَ لَكُمْ في رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كانَ يَرْجُوا اللَّهَ وَ الْيَوْمَ الْآخِرَ وَ ذَكَرَ اللَّهَ كَثيراً».
در بیان ابعاد شخصیّتی آن رسول مکرّم الهی، قلم‌های شکسته و زبان الکن ما، قاصر از هرگونه توصیف است و تنها راه شناخت اوصاف جمیله و مقامات عالیۀ آن اسم اعظم خداوند سبحان، مراجعۀ به قرآن کریم است که عِدل آن پیامبر اعظم و آیینۀ تمام‌نمای شخصیّت ایشان است.
در این مجال کوتاه، صرفاً به یکی از ابعاد درخشان شخصیّت بی‌نظیر پیامبر خاتم که در آیات متعدّدی از قرآن مجید، تجلّی یافته است، اشاره‌ای گذرا کرده و تفصیل آن را به تدبّر شما عزیزان در آیات بیّنات الهی موکول می‌نماییم.
خداوند حکیم «جلّ و عَلا» در سرتاسر قرآن کریم، همۀ آنچه را که به پیامبر عظیم‌القدر مربوط می‌شود، با وصف «عظیم» یاد می‌فرماید و این حاکی از عظمت حقیقیّۀ آن وجود مقدّس است. روشن است که در کلام حضرت حق «سبحانه و تعالی» هر چیزی، برخوردار از وصف عظمت نیست و آنچه متّصف به این صفت می‌شود، حقیقتاً و بدون کمترین مجاز و ایجازی، عظیم و بزرگ است.
1) قرآن کریم در یکی از دُرَر آیات شریفۀ خود که از مهم‌ترین و بلیغ‌ترین توصیفات مربوط به پیامبراکرم است، مقام عملی و اخلاقی آن حضرت را «عظیم» برشمرده و می‌فرماید: «وَ إِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظيمٍ» و به این ترتیب آن نور مطلق را واجد همۀ ملکات عالیۀ نفسانی و همۀ سجایای اخلاقی در حدّ اعلا معرّفی می‌فرماید.
2) قرآن مجید، علاوه بر مقام عملی، مقام علمی آن رسول خاتم را نیز «عظیم» دانسته و تصریح می‌فرماید که: «وَ أَنْزَلَ اللَّهُ عَلَيْكَ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ عَلَّمَكَ ما لَمْ تَكُنْ تَعْلَمُ وَ كانَ فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكَ عَظيماً». این آیۀ مبارکه به روشنی دلالت بر آن دارد که علمی که به نفسِ نفیس خاتم‌الأنبیاء تعلیم داده شده، فضل عظیم و عمیم خداوند بر آن وجود مقدّس است و از این‌رو، ما از حیث عقیدتی و الهیّاتی، آن پیامبر مکرّم را به اذن و ارادۀ خداوند تعالی، عالم به «ما کان و ما یکون و ما هو کائن» می‌دانیم، چنانکه در روایت حضرت باقرالعلوم«سلام‌الله‌علیه» تصریح شده است که «سُئِلَ عَلِيٌّ علیه‌السلام عَنْ عِلْمِ النَّبِيِّ صلی‌الله‌علیه‌وآله، فَقَالَ: عَلِمَ النَّبِيُّ عِلْمَ جَمِيعِ النَّبِيِّينَ وَ عِلْمَ مَا كَانَ وَ عِلْمَ مَا هُوَ كَائِنٌ إِلَى قِيَامِ السَّاعَةِ».
3) خداوند سبحان، کتاب مقدّس پیامبر اکرم را نیز که وحی نازله بر قلب مطهّر آن وجود نورانی است، با وصف «عظیم» توصیف می‌فرماید: «وَ لَقَدْ آتَيْناكَ سَبْعاً مِنَ الْمَثاني وَ الْقُرْآنَ الْعَظيمَ» و به سبب همین عظمت است که قرآن کریم، تنها کتاب الهیِ «جامع و جهانی و جاودانه» است.
4) قرآن مجید، اطاعت‌کنندگان و پیروان آن پیامبر عالیقدر را، دست‌یافتگان و فائزان به «فوز عظیم» می‌داند: «وَ مَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فَقَدْ فازَ فَوْزاً عَظيماً»؛ چنانکه آنان را که با آن وجود مقدّس، پیمان و عهد الهی برقرار نموده‌اند و بر سرِ ارزش‌های مقدّس و آرمان‌های متعالی، با آن بزرگوار، بیعت کرده‌اند، «مشمولان اجر عظیم» برمی‌شمارد: «إِنَّ الَّذينَ يُبايِعُونَكَ إِنَّما يُبايِعُونَ اللَّهَ يَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيْديهِمْ فَمَنْ نَكَثَ فَإِنَّما يَنْكُثُ عَلى نَفْسِهِ وَ مَنْ أَوْفى بِما عاهَدَ عَلَيْهُ اللَّهَ فَسَيُؤْتيهِ أَجْراً عَظيماً» و از این نمونه آیاتِ بیّنات، بسیار است.
5) از منظر قرآن کریم و به تصریح آیات متعدّد، کافران و انکارورزان وجود خاتم‌الأنبیاء هم، نه‌تنها به اهداف پلید خود در این دنیا هیچ‌گاه دست نخواهند یافت، در سرای آخرت نیز بهرۀ آنان، عذاب عظیم است: «وَ لا يَحْزُنْكَ الَّذينَ يُسارِعُونَ فِي الْكُفْرِ إِنَّهُمْ لَنْ يَضُرُّوا اللَّهَ شَيْئاً يُريدُ اللَّهُ أَلاَّ يَجْعَلَ لَهُمْ حَظًّا فِي الْآخِرَةِ وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظيمٌ».
6) و بالاخره کمترین آزار به آن پیامبر مکرّم و نزدیک شدن به حریم ایشان نیز در نزد خداوند متعال، خطایی بزرگ و «گناهی عظیم» است: «وَ ما كانَ لَكُمْ أَنْ تُؤْذُوا رَسُولَ اللَّهِ وَ لا أَنْ تَنْكِحُوا أَزْواجَهُ مِنْ بَعْدِهِ أَبَداً إِنَّ ذلِكُمْ كانَ عِنْدَ اللَّهِ عَظيماً».
آری، همۀ آنچه که مربوط به رسول اعظم و پیامبر خاتم«صلی‌الله‌علیه وآله وسلّم» است، عظیم است، چه مقام علمی و عملی او، چه کتاب مقدّس او، چه جایگاه پیروان او، چه پاداش عهد بستگان با او، چه کیفر انکارورزان او و چه خطا و گناه آزار او؛
و چرا چنین نباشد؟ در حالیکه «حقیقت محمّدیّه»صلی‌الله علیه وآله وسلّم به تصریح خداوند متعال در آیات شریفۀ قرآن و روایات حضرات معصومین«علیهم‌السّلام» صاحب «مقامِ تجلّی اوّل و تقدّم و اوّلیّت در خلق و تسلیم» و به تعبیر حکماء الهی همان «صادر اول» است که علاوه بر این مقام بی‌بدیل، صاحب «مقام عبودیّت مطلقه» و «مقام علم لدنّی» و «مقام عصمت علمی و عملی» و «مقام اسم اعظم و آیینۀ تمام‌نمای حق» و «مقام ولایت کبرای مطلقۀ الهیّه» و «مقام خاتمیّت در رسالت» و «مقام اسوۀ حسنه» و «مقام وساطت فیض» و «مقام فضیلت بر کلّ ما سوی‌الله» و «مقام احاطۀ قیّومیّۀ بر مخلوقات» و «مقام رحمت مطلقه برای جهانیان» است؛
و اجتماع این مقامات عالیۀ دوازده‌گانه، که باید آن را مقام جمع‌الجمعی دانست، به احدی از انبیاء و مرسلین، من‌الاولین و الآخرین، اعطا نشده است و این چنین است که این شریف‌ترین مخلوقِ پروردگار متعال، در «افق اعلی» و «در مرتبۀ قابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنى» قرار گرفته است: «وَ هُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلى، ثُمَّ دَنا فَتَدَلَّى ، فَكانَ قابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنى ، فَأَوْحى إِلى عَبْدِهِ ما أَوْحى» و از این‌رو ارادۀ او و گفتار او و کردار او، ارادۀ خداوند متعال و سخن حق‌تعالی و فعل پروردگار سبحان است «وَ ما يَنْطِقُ عَنِ الْهَوى ، إِنْ هُوَ إِلاَّ وَحْيٌ يُوحى ، عَلَّمَهُ شَديدُ الْقُوى، ذُو مِرَّةٍ فَاسْتَوى»؛ و به تعبیر استاد بزرگوار ما، امام راحل عظیم‌الشّأن«قدّس‌سرّه‌الشّریف»: «صاحب این قلبِ جمعیِ احدیِ احمدی، خاتمِ دایرۀ کمال و جامعِ ولایت مطلقه و نبوّت مطلقه است و آن، خاتم نبوّات و مرجع و مَآب ولایات است».
به روان مطهّر آن پیامبر مکرّم، صلوات و سلام و درود بی‌پایان می‌فرستیم و از خداوند تعالی با جدّ و جهد می‌طلبیم که ما را در زمرۀ متمسّکان به ذیل ولایت کبری و عنایت عظمای او قرار دهد و شرافتِ شفاعت آن وجود مقدّس و اهل‌بیت طاهرینش خصوصاً حضرت امام صادق«سلام‌الله‌علیه» را به ما عطا فرماید.
از همۀ متصدّیان و دست‌اندرکاران محترم این اجلاس و نیز از شما میهمانان گرامی، صمیمانه قدردانی کرده و ضمن عرض تبریک و تهنیت این ایّام خجسته، توفیقات الهی را برای همگان مسألت می‌نمایم.
والسّلام‌علیکم و رحمة‌الله و برکاته.
حسين المظاهرى
اول / ربیع‌المولود / ١٤٤7
3 / شهریور / ١٤٠4