عنوان: رذیلت سی و ششم: روی‏گردانی از دعا

شرح: شرح فضیلت‌ها و رذیلت‌های اخلاقی رذیلت سی و ششم: روی‏گردانی از دعا روی‏گردانی از دعا رذیله‌ای است که اگر در کسی ملکه شود، از دعا و تضرّع به درگاه حضرت حق و به‌طور کلی از یاد خدا و ارتباط با او روی‌گردان می‌شود. قرآن‌کریم با هشدار و تهدید، زندگی این‌گونه افراد را همراه با تنگی و عسرت خوانده، می‌فرماید در قیامت نیز به سبب فراموشی خدا و آیات او، کور وارد صف محشر می‌شوند و به آن‌ها اعتنا نخواهد شد: >وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْري فَإِنَّ لَهُ مَعيشَةً ضَنْكاً وَ نَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ أَعْمى‏‏، قالَ رَبِّ لِمَ حَشَرْتَني‏ أَعْمى‏ وَ قَدْ كُنْتُ بَصيراً، قالَ كَذلِكَ أَتَتْكَ آياتُنا فَنَسيتَها وَ كَذلِكَ الْيَوْمَ تُنْسى‏‏<[1] افراد مبتلا به این رذیله، نسبت به عبادت پروردگار متعال استكبار می‌ورزند که به‌تعبیر قرآن، عاقبتی جز جهنّم نخواهند داشت: >ادْعُوني‏ أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبادَتي‏ سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرينَ<[2] این رذیلت اخلاقی مراتبی دارد؛ در نخستین مرتبه، انسان در دعا و نیایش سستی می‌ورزد و در پی آن، از یاد خدا و ارتباط با او لذّت نمی‌برد. مرتبۀ دوّم، آن است كه بنده از اجابت دعا مأیوس شده، خداوند را اجابت كننده نمی‌داند. و در مرتبۀ سوّم، که شدیدترین و خطرناک‌ترینِ مراتب است، بنده در پشت كردن به دعا و مناجات، مانند شیطان، عناد و لجاجت می‌ورزد. مفاسد و تبعات ناگوار ابتلا به رذیلت مزبور نیز بی‌شمار است. برخی از آن پیامدها عبارتند از: دچار شدن به سنگ‌دلی، سایه افكندن حجاب‌های ظلمانی بر فطرت، پیدایش عقدۀ خود كم‏بینی، بریدن از خداوند و پیوستن به غیر خدا، تسلّط یافتن شیطان بر انسان و از دست دادن ذوق و نشاط در زندگی. راهکار مبارزه با این رذیله، عمل بر خلاف آن است. از این‌رو به همه توصیه می‌شود با خداوند متعال ارتباط عاطفی برقرار سازند؛ به دعا، مناجات و به‌ویژه به توبه و انابه و تضرّع به درگاه حق تعالی اهمیت بدهند و از انس با قرآن و کتب ادعیه غافل نشوند. استمداد از مداومت بر ذکر، نماز شب و نیز توسّل به اهل‌بیت( نیز در این زمینه تأثیر شگفتی دارد. [1]. طه، 124تا126: «و هر كس از یاد من دل بگرداند، در حقیقت، زندگی تنگ [و سختی‏] خواهد داشت، و روز رستاخیز او را نابینا محشور می‏كنیم. می‏گوید: «پروردگارا، چرا مرا نابینا محشور كردی با آنكه بینا بودم؟ می‏فرماید: همان طور كه نشانه‏های ما بر تو آمد و آن را به فراموشی سپردی، امروز همان گونه فراموش می‏شوی.» [2]. غافر، 60: «مرا بخوانید تا شما را اجابت كنم. در حقیقت، كسانی كه از پرستش من كبر می‏ورزند به زودی خوار در دوزخ درمی‏آیند.»