أعوذ بالله من الشّیطان الرّجیم
بسم الله الرّحمن الرّحیم
الحمدلله ربّ العالمین والصلاة والسّلام علی خیر خلقه أشرف بریته ابوالقاسم محمّد صلی الله علیه و علی آله الطیّبین الطاهرین و عَلی جمیع الانبیاء وَالمُرسَلین سیّما بقیّة الله فی الأرضین و لَعنة الله عَلی اعدائهم أجمعین.
شب جمعه متعلق به قطب عالم امکان و محور عالم وجود و واسطۀ بین غیب و شهود، یعنی حضرت ولی عصر «ارواحنافداه» است، اظهار ارادت کنید خدمت آقا با سه صلوات.
میدانید که هفتم تیر شهادت مظلومانۀ حضرت آیت الله دکتر بهشتی و هفتاد و دو تن از یاران حضرت امام«رضواناللهتعالیعلیه» است. دشمن خیال میکرد کار نظام تمام شد، امّا الحمدلله یک وحدت عجیبی در میان مردم پیدا شد. همان که حضرت امام میخواستند شد. حضرت امام بارها و بارها میفرمودند ای مردم وحدت داشته باشید و با وحدتتان دشمن را مأیوس کنید. این وحدت پیدا شد. مخصوصاً چیزی که در تاریخ کمنظیر است و مسلمانهای صدر اسلام نظیرش را داشتند. مثل فردا یعنی بعد از شهادت، مجلس از نظر نیرو کمبود داشت و قاعده اقتضاء میکرد که مجلس تعطیل شود. یاران حضرت امام یعنی هفتاد و دو نفر که بعضی از آنها شهید نشده بودند اما کمرشکسته و یا دست شکسته و سرتاپا مجروح بودند، با این حال به مجلس آمدند و نگذاشتند مجلس از کار بیفتد و آن روز مجلس را به خوبی اداره کردند، و این شکست دوّم برای دشمن شد، مخصوصاً برای امریکا. و این تاریخ، تاریخ کمنظیری است. با شهادت مرحوم دکتر بهشتی، ناگهان وحدتی در میان مردم درست شد. چه تشییع جنازه و اظهار ارادتها و چه گریهها و اظهار پشیمانیها کردند که ظلم به ایشان کرده بودند و آن قضیۀ تشکیل دوبارۀ مجلس، موجب شد دشمن عقبنشینی کند. کسانی که یادشان هست، میدانند که قبل از شهادت دکتر بهشتی و قبل از شهادت هفتاد و دو تن، نظام ما در مخاطرۀ عجیبی واقع شده بود به خاطر اختلاف و به جان هم افتادن و شهادت آقای دکتر بهشتی این اختلاف را برد و به جای آن اتحاد و وحدت عالی برای مردم آورد و مردم خوب توانستند دشمن را عقب بزنند و دشمن مأیوس شد از کارهای زشتی که کرده بود. این مقدمه برای بحث هفتۀ گذشته بود.
بحث هفتۀگذشته در باب امر به معروف و نهی از منکر بود. گفتم این امر به معروف و نهی از منکر، در قرآن خیلی سفارش شده است و اگر ما چیزی نداشتیم جز سورۀ والعصر، بس بود که بگوییم در قرآن به امر به معروف و نهی از منکر خیلی اهمیّت داده شده، مثل اهمیّت نماز و روزه و خمس و زکات و جهاد. و ما در فروع الدین هم میدانیم و هم به بچههایمان یاد دادهایم که هفتم و هشتم آن، امر به معروف و نهی از منکر است. یکی از صدمات فوقالعاده به ما، ترک امر به معروف و نهی از منکر است. وقتی پیغمبر اکرم در مکّه پیروز شده بودند و بتها را به دست امیرالمؤمنین شکسته بودند و خیلی خوشحال بودند، حلقۀدر خانۀ خدا را گرفتند و خطبۀ بالایی خواندند و بعد مردم را نصیحت کردند و یک حرف تأثرآوری زدند که الان متأسّفانه وجود خارجی پیدا کرده است. به کسانی که فتح کرده بودند، فرمودند وقتی بیاید بر این امّت من که ترک امر به معروف و نهی از منکر میکنند. همه تعجّب کردند و گفتند یا رسول الله! چنین چیزی میشود؟ فرمود بالاتر بگویم که وقتی بیاید بر این مردم ما که جای امر و نهی عوض شود؛ یعنی به جای امر به معروف، امر به منکر و به جای نهی از منکر، نهی از معروف میکنند! متأسّفانه الان در بعضی چیزها چنین شده است.
امر به معروف و نهی از منکر در قرآن و روایات ما و در اسلام عزیز خیلی اهمیت دارد. امر به معروف و نهی از منکر اقسامی دارد.
قِسم اوّل که هفتۀ گذشته به آن اشاره کردم، امر به معروف و نهی از منکر «عملی» بود. اینکه انسان با عمل، دیگران را بسازد. لذا نه تنها علمای علم اخلاق بلکه فقها هم در کتاب امر به معروف و نهی از منکر گفتهاند بالاترین و بهترین امر به معروف و نهی از منکر، امر به معروف و نهی از منکر عملی است.
اگر کسی مجسمۀ تقوا باشد، خود او سازندگی عجیبی دارد. مثلاً اینکه الان مبتلا هستیم و من بارها گفتم ما در قرآن نداریم که نماز بخوان، بلکه داریم که اقامۀ نماز کن. بیش از دویست جا سفارش به نماز شده، اما در جایی نداریم که نماز بخوان بلکه میفرماید اقامۀ نماز کن. گفتم معنای اقامۀ نماز اینست که موقع نماز همه چیز تعطیل به جز نماز و همه جا تعطیل به جز مسجدها و همه جا خلوت به جز مسجدها. به این امر به معروف و نهی از منکر میگویند و الاّ امر به معروف و نهی از منکر به معنای اینکه گناه نکن و نماز بخوان، بحث دیگری است و همان فروع دین است که میگویید اوّل نماز، دوّم روزه، سوّم خمس، چهارم زکات، پنجم حج، ششم جهاد و بعد میرسد به امر به معروف و نهی از منکر و یکی از موارد امر به معروف و نهی از منکر، امر به معروف و نهی از منکر عملی است، یعنی اینکه موقع نماز همه در مسجد باشند. بازارها بسته باشند و خیابانها ترافیک نداشته باشد و اصلاً تردد نداشته باشد و همه جا تعطیل و اما مساجد پر باشد. حتی برای نماز ظهر و عصر نیز همینطور باشد و حتی اول اذان صبح نیز چنین باشد. موقع نماز صبح همه رو به مسجد باشند و وقتی اذان شد، همه بگویند الله اکبر. این سازندگی خوبی دارد.
اوّل نظام، یعنی در وقتی که این نظام پیروز شد، به مجرد اینکه نظام پیروز شد، خوبی جلو آمد و غالباً مردم امر به معروف و نهی از منکر عملی هم داشتند و مثلاً با امر به معروف و نهی از منکر عملی، زنانی که قبلاً چادری نبودند، نیز چادری شدند. این خیلی بالاست و خیلی حرف دارد.
الان مصیبتهای بزرگی در نظام ما هست که یکی از آنها، مسئلۀ ازدواجها بین دخترها و پسرهاست. در اسلام عزیز، روی ازدواج خیلی امر شده است. قرآن میفرماید:
«وَ أَنْكِحُوا الْأَيامى مِنْكُمْ وَ الصَّالِحينَ مِنْ عِبادِكُمْ وَ إِمائِكُمْ إِنْ يَكُونُوا فُقَراءَ يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَليمٌ»
پسرها زن بگیرید و دخترها شوهر کنید و از فقر نترسید، پروردگار عالم شما را بینیاز میکند. امّا مصیبتی جلو آمد و این مصیبت الان روز به روز بدتر میشود به نام تجمّلگرایی. «خَرج» موجب نمیشود و نشده که ازدواجِها به هم بخورد، بلکه «بَرج» موجب شده که ازدواجها به هم خورده است. خرج کسی را گدا نمیکند:
«إِنَّ اللَّهَ هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّةِ الْمَتِینُ»
بلکه این بَرج است که انسان را گرفتار میکند. بَرج است که میبینیم بعضی اوقات رسیده به جایی که خانمها هم یکیدو تا دفترچۀ اقساط در کیف دارند و همه مقروضند. اینها به خاطر بَرج است.
فكم دقّت و رقّت و استرقّت
فضول العيش أعناق الرّجال
آنچه گردن انسان را میشکند و آبرویش را میبرد و در مقابل هرکسی التماس میکند و آنچه آدم را غلام دیگران میکند و الان نود درصد مردم غلام بانکها هستند. کار میکند و پول دارد اما به بانکها میدهد. میفرمایند اینها از خرج پیدا نمیشود، بلکه از برج پیدا میشود. برج است که انسان را بدبخت میکند. الان اگر کسی بخواهد یک جهیزیه بدهد، هزینۀ بسیار سنگینی دارد. کسی بخواهد زن بگیرد، اوّل چیزی که از او میپرسند اینست که خانه و ماشین و کار دارد یا نه. معمولاً او هم نه کار دارد و نه ماشین و نه خانه دارد. پس در خانه مینشیند و به فساد اخلاقی دچار میشود. موبایلهایی که میتواند مفید باشد، امّا برای ما یک خانه شیطان میشود. پیغمبر اکرم میفرمایند مبغوضترین افراد پیش خدا، جوان مجردی است که میتواند ازدواج کند امّا نکند یا دختری است که میتواند شوهر کند امّا نکند. اگر سادهزیستی باشد و اگر خرجِ بدون برج باشد، قضیۀ ازدواج حل میشود.
این اختلافهای بیهودهای که الان داریم و خیلی خطرناک شده و دشمن خیلی شاد شده است. البته آقا امام زمان حافظ نظام است، امّا دشمن از این اختلاف خوشحال است. اختلاف بین مسئولین و اختلاف بین جوانها و اختلاف بین تندروها و کندروها و بالاخره اختلاف سرتاپا را گرفته است. اتّحاد دکتر بهشتی و یاران حضرت امام ناگهان دشمن را عقب زد و این اختلاف ما ناگهان رسیده به آنجا که این مشکلات را به وجود آورده است. البته نظام از امام زمان است، امّا علی کل حال همه در مضیقۀ عجیبی هستیم. اگر این اختلاف رفع شود که به آن امر به معروف و نهی از منکر عملی میگویند، آنگاه دشمن عقبنشینی میکند.